Dlaczego współdziałanie w grupie jest takie ważne – czym jest dobra socjalizacja?
⠀
Człowiek jest istotą społeczną, co oznacza, że znakomita większość z nas najlepiej czuje się w grupie. Prawdziwych samotników, wycofanych i przystosowanych do życia w pustelni, jest niewielu. Socjalizacja od najmłodszych lat pomoże dzieciom odnaleźć się w grupie.
Bardzo ważne jest, aby od najmłodszych lat uczyć dzieci współpracy z innymi ludźmi. Dzięki temu będą prawidłowo funkcjonować w rodzinie, wśród przyjaciół, w grupie rówieśniczej, a potem także w pracy. Zasad życia w grupie dziecko uczy się od samego początku życia – najpierw w domu, wśród rodziny, potem w żłobku, przedszkolu, szkole.
I to właśnie socjalizacja na neutralnym terenie, jakim jest placówka opiekuńcza lub szkolno-wychowawcza, jest najważniejsza. Nie wszyscy przechodzą te początki współistnienia w grupie bezboleśnie, niektóre dzieci mają z tym problem. Dlatego dobrze jest wybrać taki żłobek, który ma doświadczenie we wprowadzaniu dzieci w ten etap.
Współpraca, także ta w zabawie, rozwija dziecko w różnych sferach – społecznej, emocjonalnej czy poznawczej. Są one podstawą prawidłowego funkcjonowania psychicznego każdego człowieka, także tego najmłodszego. Podstawą stymulowania każdej z tych sfer jest kontakt z innymi dziećmi. Wspólna zabawa, wspólne przygody pozwalają na prawidłowe budowanie osobowości dziecka, co przełoży się na jego lepsze funkcjonowanie w społeczeństwie w przyszłości.
⠀
⠀
Co może dać zabawa z innymi dziećmi jeśli chodzi o socjalizację?
⠀
Wspólna zabawa uczy dziecko przede wszystkim odpowiedniej komunikacji. Jeśli ona nie działa, maluch nie uzyska tego, czego oczekuje, dlatego uczestnictwo w grupie uczy go, jak aktywnie słuchać oraz w jaki sposób komunikować swoje potrzeby. Efekty są takie, że dziecko:
- umie nawiązywać kontakty – przychodzi mu to łatwiej, a jego relacje są trwalsze;
- uczy się akceptacji;
- ćwiczy asertywność, którą ukształtuje z czasem, ale w tym momencie zaczyna ją budować;
- uczy się rozwiązywać konflikty;
- uczy się wyrażać swoje zdanie.
To podstawy nauki zachowań społecznych, przewidywania związanych z nimi konsekwencji. Oczywiście nie możesz od rocznego dziecka wymagać abstrakcyjnego myślenia i antycypacji, ale to początki budowania takiego rozumienia rezultatów działań.
Dlatego im wcześniej dziecko zacznie uczestniczyć w zajęciach grupowych, tym lepiej. W ten sposób szybciej zacznie się socjalizować i tym łatwiej będzie budować więzi społeczne. To jedna z ważniejszych rzeczy w życiu każdego człowieka – umiejętność kreowania relacji z innymi. Na etapie żłobka nie można tego w żadnym wypadku zaniedbać. Później może okazać się to nie do nadrobienia.
⠀
⠀
Socjalizacja przez zabawę – jakie zajęcia najlepiej rozwijają umiejętność współdziałania w grupie?
⠀
Różne typy zabaw mogą pomagać rozwijać zdolności nawiązywania właściwych kontaktów z innymi dziećmi. Na przykład zabawy zbiorowe i zespołowe – te pierwsze to takie, w którym dzieci bawią się w grupie, ale bez podziału na role. Te drugie zmuszają uczestników do pełnienia konkretnych funkcji w grupie i przestrzegania narzuconych zasad.
W żłobku to wychowawca decyduje, jaki rodzaj zabawy wybierze dla swoich podopiecznych. Jedno jest pewne – dobry opiekun dostosuje je do charakteru i upodobań dzieci. Jeśli ma w grupie wielu indywidualistów, lepiej będzie wybrać zajęcia zespołowe z narzuconymi zasadami działania. Najważniejsze i tak jest to, żeby nauczyciel nie zostawiał dzieci samym sobie. Dobrze poprowadzona grupa rozwija umiejętność komunikacji, asertywność, a nawet zdolności logicznego myślenia.
⠀
W żłobku można wykorzystać takie zabawy jak:
- głuchy telefon – można podzielić dzieci na dwie grupy rywalizujące ze sobą, która szybciej i dokładniej powtórzy przekazane im słowo. Oczywiście słowo dopasować należy do wieku dzieci. Wśród maluchów będzie to proste słowo typu „kot”, wśród starszych dzieci możemy przekazać nawet całe zdanie;
- zabawa na współdziałanie – na przykład „wymarzony dzień” – na środku sali wychowawca układa duży karton. Dzieci mają różnymi technikami stworzyć na kartonie obraz przedstawiający najlepszy dzień, który chciałyby spędzić z koleżankami i kolegami. Muszą współpracować ze sobą i dojść do porozumienia, żeby obraz miał sens.
Jeśli dzieci współpracują w grupie rówieśników, nabywają ważnych zdolności, które później przydadzą im się przy funkcjonowaniu w społeczeństwie. Dlatego tak ważne jest, żeby żłobek, do którego dziecko uczęszcza, oferował zajęcia, które uczą socjalizacji i dają dziecku możliwość rozwijania umiejętności społecznych.
Im szybciej dziecko pozna zasady współdziałania, współistnienia w grupie, tym prędzej nauczy się asertywności i szacunku do innych. To ważna nauka.
⠀
Podsumowanie – socjalizacja dziecka
⠀
Funkcjonowanie w grupie jest naprawdę istotną umiejętnością, w życiu każdego człowieka. Jako istoty społeczne większość naszego życia spędzamy w jakiejś grupie: rodzinie, koleżeńskiej, zawodowej, sąsiedzkiej. Musimy znać zasady istnienia w takiej grupie, wiedzieć jak postępować, żeby uszanować każdego jej członka, a jednocześnie pozostać asertywnymi i umiejętnie wyrażać własne potrzeby i zdanie.
Tego dzieci mogą nauczyć się, a przynajmniej zacząć się uczyć, już w żłobku. Z czasem, gdy maluch rozwinie zdolności logicznego i abstrakcyjnego myślenia, przewidywania konsekwencji swoich działań – będzie doskonalił te umiejętności. Pierwsze kroki jednak postawi jeszcze w żłobku. To ważny dla niego czas. Wybierając taką placówkę opiekuńczą zwróć uwagę na to, jakie zajęcia są w niej prowadzone i czy wszystkie potrzeby Twojego dziecka będą w niej zaspokajane.
