Rozwój dziecka, zarówno psychiczny, jak i fizyczny, to bardzo skomplikowana sprawa. Wpływ na niego mogą mieć przeróżne czynniki. Warto w każdej chwili obserwować, czy integracja sensoryczna dziecka przebiega prawidłowo. Dobry żłobek, który opiekuje się Twoim dzieckiem, na pewno zwraca na to uwagę i wyłapuje każdą nieprawidłowość. Dodatkowo podpowiada jak ćwiczyć, aby rozwijać dużą i małą motorykę.
⠀
Według najnowszych rekomendacji Światowej organizacji Zdrowia z listopada 2020 roku zaleca się, aby dzieci i młodzież podejmowały aktywność o umiarkowanej lub dużej intensywności przez średnio sześćdziesiąt minut dziennie.
Oczywiście nie musimy pilnować z zegarkiem w ręku tego, aby była to dokładnie godzina, ale w żłobku i tak dzieci mają o wiele więcej ruchu. Przede wszystkim uczą się raczkować, a potem chodzić, więc mają sporo aktywności dodatkowej, a ponadto obecność innych dzieci i wspólne zabawy angażują je do kolejnych form ruchu. Dodatkowo opiekunowie w żłobku organizują także zorganizowane zajęcia fizyczne, które wspierają rozwój naszych dzieci.
⠀
⠀
Mała motoryka – ćwiczenia palców, dłoni, nadgarstków.
Małą motorykę, czyli ruch palców i dłoni, możemy ćwiczyć od pierwszych dni życia dziecka. Tablice sensoryczne, książeczki sensoryczne, każda zabawka, którą dotyka dziecko – pomaga ją ćwiczyć.
Mała motoryka to ruchy, które angażują niewielką część ciała, jednakże wymagają, aby dziecko skoncentrowało uwagę na zadaniu oraz skupiło się na wykonywanej czynności. Przykładami takich czynności, które wymagają dobrze ukształtowanej małej motoryki, są między innymi:
- malowanie – także palcami;
- lepienie z plasteliny;
- zawiązywanie butów;
- zapinanie guzików.
Rozwój małej motoryki jest ściśle uzależniony od ukształtowania ogólnej sprawności ruchowej i aktywności, czyli od tak zwanej dużej motoryki, przez co stanowi podstawę ogólnej zręczności.
⠀
Przykładowe ćwiczenia wspomagające rozwój małej motoryki to choćby:
- swobodne rysowanie na dużych arkuszach papieru mazakami, kredkami, kredkami świecowymi – wszystkim tym, co dziecko jest w stanie utrzymać w rączkach;
- nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków, wstążek, sznurówek – przez różne otwory, na przykład w drewnianej tablicy, twardym buciku i tym podobnych rzeczach;
- wieszanie na sznurkach ubranek dla lalek bądź misiów i przypinanie ich klamerkami do bielizny;
- malowanie grubymi pędzlami dużych powierzchni – przy tym zadaniu dzieci powinny stać przy stolikach odpowiednich do ich wysokości;
- modelowanie z plasteliny, modeliny, masy papierowej – nawet form mało złożonych, wystarczy na początku modelować kuleczki czy wałki, byleby paluszki dziecka pracowały;
- rysowanie różnych wzorów w liniach zeszytowych;
- rysowanie patykiem po ziemi;
- ćwiczenia dłoni: wymachy, krążenie, stukanie po blacie, ściskanie piłeczek i tym podobne aktywności.
⠀
⠀
W jakim celu ćwiczy się małą motorykę u dziecka?
- Doskonalona jest w ten sposób umiejętności napinania i rozluźniania napięcia mięśniowego, co tworzy okazję do kontrolowania tego napięcia;
- Doskonali to płynność i swobodę ruchów nadgarstka dziecka, a także przedramienia i ramienia.
⠀
Duża motoryka – priorytet w rozwoju ruchowym każdego dziecka
Zdolności motoryczne to koordynacja mięśni w celu wykonania zadania. U dzieci mają one kluczowe znaczenie dla rozwoju funkcji poznawczych takich jak rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji.
Ćwiczenia dużej motoryki to pierwszy i najważniejszy etap rozwoju ruchowego dziecka. Im więcej ćwiczeń fizycznych będzie wykonywało dziecko, tym łatwiej będzie mu przychodziło realizowanie innych zadań wymagających odmiennych sprawności. W każdym żłobku zajęcia ruchowe dostosowane są do wieku i etapu rozwoju dzieci. Motoryka duża obejmuje wszelkie aktywności, które angażują całe ciało lub jego większą część. Są to między innymi:
- bieganie;
- skakanie;
- rzucanie piłki;
- jazda na rowerze;
- gra w piłkę.
Głównymi celami ćwiczenia dużej motoryki są:
- nabywanie płynności ruchów;
- kształtowanie kontroli nad własnym ciałem;
- rozwijanie ogólnej sprawności dziecka.
Przykładowe ćwiczenia dużej motoryki to wymachy ramion, naprzemienne unoszenie ich i opuszczanie, dotykanie łokciami kolan, kreślenie kół ramionami, chodzenie z wysokim unoszeniem kolan, przejście po ławeczce, kładce, skakanie na jednej nodze, skakanie na obu nogach, zabawy z piłką.
Oczywiście wszystkie gry i zabawy powinny być dostosowane do etapu rozwoju dziecka, do jego wieku i możliwości. Dwulatek powinien bez problemu pobawić się piłką, czy przejść po kładce, ale roczne dziecko nie przejdzie po ławeczce z zachowaniem równowagi bez żadnej pomocy od dorosłego opiekuna.
W okresie wiosenno-letnim większość aktywności ruchowych odbywa się na świeżym powietrzu – to wspaniale wpływa na rozwój dziecka, jego odporność i zdrowie. W okresie jesienno-zimowym jest to odrobinę utrudnione, ale w dobrym żłobku przynajmniej kilka razy w tygodniu dzieci mają zapewnioną aktywność na zewnątrz. To także bardzo podnosi odporność maluchów, hartuje je i sprawia, że łatwiej jest im uniknąć przeziębienia.
⠀
Podsumowanie
Kiedy dziecko zaczyna poznawać świat, ciekawi je wszystko: jaki smak, jaką konsystencję mają wszystkie otaczające je przedmioty. To dobry wstęp do ćwiczeń motoryki małej. Dziecko bada otoczenie za pomocą swoich paluszków. Musimy tylko pomóc mu i ukierunkować eksplorację otoczenia tak, aby rozwijać jego zdolności manualne.
Duża motoryka to podstawa prawidłowego rozwoju fizycznego dziecka. Zaczyna się od raczkowania, przewracania na brzuszek, podnoszenia, a kończy na pełnych radości harcach, zabawach i szalonych pomysłach. Gra w piłkę, badmintona czy skoki w workach – to wspaniałe aktywności, które rozwijają dziecko fizycznie, ale także uczą zasad rywalizacji, współdziałania w grupie i cierpliwości.
To ważne, żeby ćwiczyć zarówno małą, jak i dużą motorykę u każdego dziecka. Dobry żłobek na pewno położy na to nacisk w swoim programie.